احساس سنگینی، ورم و درد در پاها
احساس ناراحتی در پاهایتان ممکن است نشانه ای از نوعی نارسایی وریدی نهفته باشد. منظور از احساس ناراحتی، همان احساس خستگی و درد در پاهاست. بخصوص زمانی این حس بیشتر است که در طول روز برای مدت زمان طولانی مجبور به نشستن و یا ایستادن بوده اید. در تابستان، بدلیل گرمای زیاد، این علائم بیشتر شده و در عصر با ورم در پا و بخصوص دور مچ همراه می گردد. در مورد ورمهای پیش آمده در طی مسافرتهای طولانی، با هواپیما، قطار، ماشین یا اتوبوس، که برای مدت طولانی پاها آویزان می مانند نکات ساده ای وجود دارند که با رعایت آنها می توان از ایجاد بسیاری اختلالات براحتی جلوگیری کرد. بعضاً حتی انقباضات عضلات پا ها علی الخصوص شبها، میتواند منشاء وریدی داشته باشد. البته مهم است بدانیم که هر درد پایی هم بدلیل نارسایی وریدی نیست و برای اطمینان بیشتر بهتر است برای تشخیص به پزشک متخصص مراجعه کنیم. یکی از رشته های تخصصی متبحر در این زمینه بخصوص در ایران، جراحی عمومی – فوق تخصصی عروق می باشد. همچنین پزشکان قلب و عروق در این زمینه تبحر دارند. در لیست پیوست اسامی این عزیزان به همراه اطلاعاتشان آورده شده است.
رگهای تار عنکبوتی شکل
رگهای تارعنکبوتی در محل تلاقی مویرگهای وریدی زیرجلدی با قطر کمتر از یک میلیمتر ظاهر می شوند. به آنها hyphen web (شبکه مرتبط) و یا tread veins (وریدهای ریسمانی شکل) نیز میگویند. آنها در حقیقت همان وریدهای زیر جلدی گشاد شده و کوچک و یا به عبارتی تلانژکتازی هستند. تجمع قابل ملاحظه آنها در ناحیه مچ پا می تواند نشانه ای از احتمال وجود نارساییهای وریدی باشد. وجود آنها باعث نازیبایی پاها می شود و روشهای مختلفی برای از بین بردن آنها وجود دارد.
وریدهای واریسی شده – واریس
منظور وریدهای گشاد شده زیر پوستی با قطر ۳ میلیمتر و بیشتر هستند که اغلب بصورت عمودی در پاها منتشر می شوند. در این اختلال، وریدهای سافن، سافن تیبیال و یا دیگر وریدهای سطحی غیر سافن درگیر می شوند.
وجود وریدهای وایسی شده نشانۀ اختلال وریدی پیشرفته تر است. ورید واریسی، ورید سطحی گشاد شده و پیچ و تاب خورده است که دریچه های وریدی آن خراب شده اند. در نتیجه خون در این وریدها امکان حرکت به سمت مخالف یعنی پایین را پیدا می کند که به آن رفلاکس می گویند. وریدهای واریسی می توانند خیلی دردناک و یا کاملاً بدون درد باشند. آنها را می توان همه جا پیدا کرد، روی پا، ساق پا، ران پا و یا منتشر در همه قسمتها. در صورت درمان نشدن می توانند موجب مشکلات جدی شوند.
نارسایی وریدی مزمن (CVI)
تشخیص نارسایی وریدی مزمن به معنی کارکرد غیر طبیعی سیستم وریدی است که اغلب منجر به ورم، تغییرات پوستی و وزخم واریس می شود.
ادم یا ورم
منظور از ادم، افزایش قابل ملاحظۀ حجم ورم در بافتهای زیرجلدی است که مشخصا با افزایش فشار همراه است. ادم وریدی معمولاً در ناحیه مچ بوجود میاید اما میتواند به سمت بالا و یا روی پا منتشر گردد. ادم اندام تحتانی میتواند بدلیل استاز و ماندن خون در وریدهای سطحی و یا عمقی ایجاد شود. وقتی پا ورم می کند، مویرگها دیگر قادر به انجام کار خود نیستند. تجمع آب و مواد زائد در اندام تحتانی منجر به ورم می شود. هرچند باید توجه داشت که منشاء همۀ ورمها، وریدی نیست. برای تشخیص مناسب به پزشک متخصص مراجعه کنید. (لیست پزشکان متخصص)
پوشیدن جوراب واریس سیگواریس موجب کاهش و فروکش کردن کامل ورم می شود. درجه فشار لازم برای هر بیمار، با بررسی شرایط بیمار، توسط پزشک متخصص یا کارشناسان علمی مشخص می گردد.
اگزما و التهاب پوست (Dermatitis)
التهاب پوستی ممکن است به همراه تاول، ترشح و بازشدن پوست ایجاد شود. این زخمها اغلب نزدیک به وریدهای واریسی هستند هرچند می توانند در هر جای دیگری از پا دیده شوند. معمولا بدنبال اختلالات درمان نشدۀ وریدی بوجود میاید اما به درمانهای حساس سازی موضعی پوست، به مرور جواب می دهد. استاز وریدی موجب واکنشهای غیر التهابی در پوست شده که می تواند منجر به اگزما شود. متخصصان به آن stasis dermatitis می گویند.
تغییر رنگ پوستی – پیگمنتاسیون
بدلیل افزایش فشار وریدی، بافت دیواره وریدها تغییر شکل میدهند. این تغییر شکل موجب نفوذپذیری دیواره شده و در نتیجه خون از داخل ورید به فضای بیرونی نشت میکند و نشست خون در فضای بافتی خارج ورید موجب تغییر رنگ پوست به سمت تیره و قهوه ای می باشد. حتی ممکن است بعد از درمان و وبرداشتن کامل ورید آسیب دیده به روش جراحی یا اسکلروتراپی، باز هم تغییر رنگ ایجاد شده از بین نرود.
لیپودرماتواسکلروزیس (LDS)
منظور التهاب مزمن موضعی و فیبروز شدن پوست و بافتهای زیر جلدی قسمتهای پایینی پا است که گاهی با زخم یا انقباض تاندون آشیل مرتبط است. در ابتدا ممکن است با التهاب پوست آغاز شود که می تواند بدلیل تحریکات پوستی دردناک باشد. لازم است که LDS با بررسی علائم و ونشانه های موضعی و ویژگیهای سیستمیک از بیماریهای دیگری چون سلولیت، لیمفانژیتیس و اریسیپلاس تشخیص داده شود. LDS نشانه ای از اختلالات جدی مزمن وریدی است که التهاب پوست و بافت زیر آن، کلفت شدن سطح خارجی پوست و تغییر رنگ آن از قهوه ای کم رنگ تا پررنگ در ناحیه پایینی پا دیده می شود.
آتروفی سفید
در این بیماری، نقاطی در پوست، اغلب بصورت مدور و موضعی که با وریدهای تغییر شکل یافته و اغلب خیلی پررنگ شده احاطه شده اند، آتروفی شده و به رنگ سفید درمی آیند. که نشانه ای از اختلالات جدی مزمن وریدی می باشد و باید از جای زخمهای التیام یافته واریس روی پوست تشخیص داده شوند. زخمهای واریس نیز بعد از التیام کامل ممکن است تظاهرات مشابهی را روی پوست بجا گذارند که می توان با بررسی شرح حال بیمار و اینکه آیا قبلا به زخم واریس مبتلا بوده یا نه به تشخیص درست دست پیدا کرد.
زخم واریس
ضخیم شدن پوست بخصوص در ناحیه مچ که ترمیم نمی شود و به دلیل اختلال مزمن وریدی پیشرفته می باشد. زخم واریس، باز است. بیشتر مواقع زیر و یا بالای قوزک و در قسمت داخلی آن سر باز می کند. این زخم بدلیل ماندن خون برای مدت طولانی در وریدها و جریان آهسته خون بوجود میاید. از آنجاییکه وریدها به دلیل تغییراتی که پیدا کرده اند نمی توانند گردش خون مناسبی را در منطقه ایجاد کنند، مواد زاید سلولی حاصله از فعالیت سیتوپلاسمی بدرستی تصفیه نشده و فضای ناسالمی مهیا می شود که از التیام و ترمیم جلوگیری می کند. بدنبال افزایش فشار وریدی، ضایعات موضعی ثانویه بوجود میایند. در نتیجه، زخم فقط زمانی التیام میابد که فشار افزایش یافتۀ وریدی با حذف وریدهای ناسالم و یا فشار درمانی با درجه بالا بخصوص برای زمانی که وریدهای عمقی درگیر هستند، کنترل شود. تعیین درجه فشار لازم است بعد از انجام آزمایشات و بررسیهای لازم توسط پزشک متخصص انجام پذیرد.