واریس بیماری است که در اثر نارسایی در دریچه‌های سیاهرگ‌ها رخ می‌دهد و منجر به تورم و برآمدگی رگها خواهدشد. این عارضه معمولاً در پایین ساق پا، پشت زانو و قوزک رخ می‌دهد و باعث بد منظرگی و درد شدید شده و حتی در مواردی اجازه‌ی رسیدن مواد مغذی به پوست و ماهیچه‌ها را نمی‌دهد و ممکن است باعث ایجاد زخم شود.
وزن زیاد، ایستادن دراز مدت، رانندگی و نشستن طولانی، لباس‌های تنگ و در مواردی نارسایی گوارشی و یبوست باعث ایجاد فشار و اختلال در فرم سیاهرگ‌ها و عدم خونرسانی می‌شود. برای درمان واریس عموماً از جوراب‌های تنگ و محکم مخصوص واریس استفاده می‌شود. نشستن در حالتی که پا پایین‌تر از سطح قلب قرار نگیرد در بهبود و درمان این عارضه بسیار مؤثر است.
اگر شما هم مبتلا به واریس هستید و به ورزش کردن علاقه دارید، حتماً تا به حال از خودتان پرسیده‌اید چه ورزشی برای شما مفید است و از شدت دردتان می‌کاهد؟
حقیقت این است که حتی ورزشکاران حرفه‌ای نیز ممکن است به واریس و نارسایی رگها دچارشوند. بعضی از حرکات ورزشی خطر ابتلا به واریس و دیگر ناهنجاری‌های مربوط به رگها را افزایش می‌دهد.
بایدها و نبایدها
بیماری‌های نارسایی رگها مثل واریس عمدتاً ۳ دلیل اصلی دارند : نشستن‌ها و ایستادن‌های طولانی، عوامل ارثی و بارداری. با این حال اگر شغل و شرایط شما نیز به گونه‌ای باشد که شما را در معرض ابتلا به واریس قراردهد باز هم راه‌هایی هست که با رعایت کردن آنها می‌توانید از ابتلا به این بیماری جلوگیری کنید.
ورزش، مهمترین اصل
ورزش مهمترین عامل در درمان و پیشگیری از واریس است. اما اگر از واریس رنج می‌کشید، باید بدانید چه ورزش‌هایی برای شما مؤثر است و به بهبود وضعیت کمک می‌کند. زمانی که ورزش می‌کنید خون بسیار زیادی از سمت ماهیچه ساق پا و سیاهرگ‌ها به طرف قلب پمپ می‌شود، در نتیجه هر چه ماهیچه ساق قویتر باشد، خون بیشتری را به طرف قلب پمپ کرده و خطر ابتلا به واریس را کاهش می‌دهد. در ادامه خواهیم دید چه ورزش‌هایی برای واریس مناسب هستند و کدام یک نتیجه معکوس دارند.
پیاده‌روی
پیاده‌روی بهترین ورزش برای درمان و پیشگیری از واریس است. پیاده‌روی یک فعالیت کم شدت است که علاوه بر وارد نیاوردن فشار زیاد بر روی ماهیچه‌ها باعث پمپاژ خون بیشتر و بهبود عملکرد جریان خون می‌شود. یک هدف برای خودتان مشخص کنید و حداقل ۵ روزدر هفته را به پیاده‌روی اختصاص دهید. تأثیر این ورزش به‌زودی برای شما مشخص خواهد شد.
دوچرخه ثابت و الپتیکال
یک ورزش کم‌شدت دیگر استفاده از دوچرخه و الپتیکال برای کمک به بازگشت خون از سمت رگهای پا به قلب است که علاوه بر کمک به خونرسانی فشاری به مفاصل و استخوان‌ها وارد نمی‌کند.
دویدن
دوی نرم و جاگینگ یک ورزش مؤثر در بهبودی مبتلایان به واریس است. دویدن سرعت گردش خون را بیشترمی‌کند و با اعمال فشار باعث حرکت ماهیچه‌ها و قویتر شدن آنها می‌شود. اگر به واریس مبتلا هستید بهتر است روی سطح نرم مثل چمن بدوید تا به مفاصل‌تان ضربه وارد نشود.
وزنه زدن
ورزش‌های شدید فشار قابل‌توجهی بر گردش خون وریدی وارد می‌کنند. در زمان بلند کردن وزنه در انواع ورزش‌های با شدت بالا، خون در راه بازگشت به قلب به ورید اجوف در ناحیه شکم ریخته می‌شود. این عمل باعث افزایش فشار در شکم شده و زور زدن ناشی از بلند کردن وزنه سنگین مانع بازگشت خون به قلب خواهد شد.
در نتیجه خون مجدداً در زمان نامناسب از ناحیه شکم به پاها بازگردانده می‌شود و منجر به فشار در رگها و وریدها و در نهایت آسیب به سیاهرگ‌ها خواهد شد. وزنه زدن و فعالیت‌های مشابه آن انتخاب مناسبی برای کمک به درمان واریس نیست. اگر شما به هر دلیلی فعالیتی شبیه به وزنه زدن می‌کنید در هنگام بلند کردن بازدم انجام دهید تا با رساندن اکسیژن کافی به خون از شدت آسیب به رگها بکاهید.
استفاده ازجوراب‌های محکم نیز به بازگشت خون به سمت قلب کمک می‌کند. بعضی از فعالیت‌های دیگر مثل دراز نشست، اسکوات فول رنج، لانگز و نشستن‌های طولانی در یوگا نیز منجر به وخامت واریس می‌شوند. توصیه می‌کنیم این ورزش‌ها را در زمان‌های بسیار کوتاه و همراه با تمرینات هوازی انجام دهید.
ممکن است شما در شرایطی باشید که نتوانید ورزش کنید، در نتیجه می‌توانید با انجام چند حرکت پیشنهادی و مؤثر به درمان واریس کمک کنید:
۱- در حالت نشسته یا ایستاده و انجام فعالیت‌های روزمره پاهایتان را از زانو خم و راست کنید تا خون در ناحیه ساق پا جریان داشته باشد.
۲- هنگام مسافرت و نشستن طولانی و حتی زمان بارداری از جوراب‌های محکم استفاده کنید تا فشار از روی رگها برداشته شود و به حالت نرمال برگردند.
۳-از پوشیدن کفش‌های پاشنه‌دار تا جایی که مجبور نباشید خودداری کنید. این کفش‌ها ماهیچه‌های ساق پا را در حالتی قرار می‌دهند که بسیار ضعیف عمل می‌کنند.
با خواندن مطالب ذکر شده دریافتید که ورزش مهمترین عامل در جلوگیری از بروز واریس است در نتیجه در انتخاب ورزش مناسب دقت کنید، در جمع بندی کلی لازم است بدانید در صورت کار با وزنه باید طوری ورزش کنید که پا یا بالاتر و یا در سطح قلب قرار گیرد. به عنوان مثال از دستگاه پشت پا برای تقویت عضلات همسترینگ استفاده کنید. به هیچ عنوان نفس‌تان را حبس نکنید. نحوه‌ی تنفس صحیح و بازدم در هنگام اعمال فشار روی وزنه را بیاموزید. احتباس اکسیژن و نرسیدن آن به ماهیچه ها باعث ایجاد فشار درون رگی و ابتلا به واریس خواهد شد.
استفاده از ویتامین‌ها و غذاهای پرفیبر نقش مهمی در درمان و پیشگیری از واریس دارند. درمان یبوست اولین گام در تغذیه مناسب در جهت بهبود این بیماری است. یبوست باعث اعمال فشار روی سیاهرگ‌ها در ساق پا می‌شود. مصرف غلات سبوس‌دار، برنج، ماکارونی، میوه‌ها و سبزیجات، کلم سبز و شاتوت توصیه می‌شود. همین‌طور استفاده از چربی‌های اشباع و کره مارگارین، شیرینی و شکلات که سرشار از چربی هستند، احتمال واریس وریدی را افزایش می‌دهند.
